مصرف مقدار مازاد موقوفه در کارهای عام المنفعه دیگر
پنج هکتار زمین در شهرجهت گورستان به شهردارى واگذار گردید، گرچه صیغه وقف خوانده نشده، امّا چند جنازه در آن زمین دفن گردیده است آیا مى توانیم جهت احداث بیمارستان شهر، از یک هکتار این زمین استفاده کنیم، یا زمین مزبور را براى امر فوق اجاره کنیم؟(با توجّه به این که در شهر بیمارستان وجود ندارد؛ امّا قبرستانهاى متعدّدى موجود است)
آن مقدار از زمین مزبور که مورد نیاز براى قبرستان در حال و آینده است به حکم وقف مى باشد و بقیّه را مى توان در احتیاجات عمومى صرف کرد.
حکم زمین مواتی که با آب وقفی احیا شده
اگر زمین موات را با آب قنات یا چاه وقف آنرا احیا ء نمایند آیا زمین احیا ء شده جزء موقوفات می باشد؟
زمینی که با آب وقف احیا شده جزو موقوفات نمی شود ولی باید معادل قیمت آب را بدهد.
اجاره دادن موقوفه برای احیای بنا فرسوده شده
هرگاه بنای ملکی موقوفه بر اثرِ گذشت زمان فرسوده و از بین رفته باشد و برای ایجادِ بنای موقوفه بانی وجود نداشته باشد و از زمین به تنهایی هیچگونه درآمدی نتوان کسب کرد، آیا میتوان برای احیای عرصهی موقوفه و کسب درآمد، زمین را به فردی اجاره داده تا مستأجر بر روی آن بنایی احداث نماید و درآمد حاصله از اجاره ی عرصه به مصرف مورد وقف برسد؟
مانعی ندارد.
رعایت شرایط وقف نامه
مدرسه اى وجود دارد که در وقف نامه آن ذکر شده که: «طلبه ها نباید به درسى غیر از دروس حوزه اشتغال داشته باشند»؛ آیا عمل به این شرایط لازم است؟
رعایت شرایط وقف نامه واجب است و بدون آن، ماندن طلاّب در آن مدرسه، اشکال دارد.
استفاده از منافع ملکی که وقف خاص شده در مورد مشابه
آیا می توان از منافع ملکی که برای مسجدى وقف شده و آن مسجد احتياج ندارد و احتمال هم نمىرود كه تا مدّتى احتياج پيدا كند برای مسجد ديگرى استفاده کرد؟
هرگاه ملكى را مثلا براى تعمير مسجدى وقف كنند چنانچه آن مسجد احتياج به تعمير ندارد و احتمال هم نمى رود كه تا مدّتى احتياج به تعمير پيدا كند در آمد آن ملك را مى توان به مصرف تعمير مسجد ديگرى رساند.
چگونگی تقسیم درآمد ملک وقفی مشترک بین چند مورد
اگر ملکی را وقف مسجدی کنند که از منافع آن به مصرف مسجد و امام جماعت و اذان گو بکنند در این صورت چگونه باید عمل کرد؟
هرگاه ملكى را وقف كنند كه عايدى آن خرج تعمير مسجد و امام جماعت و اذان گو و مانند آن شود، در صورتى كه معلوم باشد براى هر كدام چه مقدار معيّن كرده بايد به همان گونه مصرف كنند و اگر مقدارى براى آن تعيين نشده بايد مطابق نظر متولّى آن طور كه صلاح و مصلحت است عمل نمايند.
استفاده دیگران از ملک وقف خاص
آیا می توان از سرویس بهداشتی که وقف عده خاصی می باشد دیگران نیز استفاده کنند؟
تخلی کردن در جايى كه براى عدّه خاصى وقف شده، مانند مدرسه هايى كه مخصوص طلّاب است يا مساجدى كه آبريز آن فقط براى نمازگزاران مى باشد حرام است.
استفاده از مالی که معلوم نیست وقف عام است یا خاص
آیا می توان از آب مدارس علوم دينى كه نمىداند آب آن را براى همه مردم وقف كردهاند يا فقط براى طلاب همان مدرسه استفاده کرد؟
وضو گرفتن از آب مدارس علوم دينى كه نمى داند آب آن را براى همه مردم وقف كرده اند يا فقط براى طلاب همان مدرسه، اشكال دارد، مگر در صورتى كه معمولًا مردم متديّن از آب آنجا وضو بگيرند به طورى كه نشانه عمومى بودن وقف باشد.
استفاده میهمان از موقوفه خاص
كسى محصّل مدرسه اى نيست، ولى ميهمان محصّلين است، آیا میتواند از امکانات آن مدرسه که وقف محصلین می باشد استفاده کند؟
هرگاه كسى محصّل مدرسه اى نيست، ولى ميهمان محصّلين است، وضو گرفتن او در آن مدرسه اشكال ندارد، به شرط اين كه پذيرفتن چنان ميهمانى برخلاف شرايط وقف نباشد، همچنين در مورد كسى كه ميهمان مسافران مسافرخانه و يا ساكنان تيمچه ها است.
استفاده از مالی که اطلاع از وقفی بودن آن ندارد
اگر در صحن يكى از امامان عليهم السلام يا امامزادگان كه سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند، چنانچه انسان نداند و از آن استفاده کند چه حکمی دارد؟
چنانچه انسان نداند كه زمين صحن را مخصوص قبرستان وقف كرده اند، وضو گرفتن از آن حوض يا نهر اشكال ندارد.
چگونگی تصرف در موقوفه اجاره شده
آیا نوع تصرّف آب و زمین موقوفه اى که شخصى آن را اجاره کرده است، تصرّف خاصّ و معینى می باشد؟
چنانچه آب و زمین موقوفه را اجاره کرده و شرط خاصّى نگذارده، هر نوع مایل باشد مى تواند از آن استفاده کند.