عدم صدق سرقفلی با گذاردن سفته نزد مالک
آيا سفته گذاشتن پيش صاحبملک حكم سرقفلى را دارد؟
خير، اين فقط يك نوع ضمانت است.
خير، اين فقط يك نوع ضمانت است.
الف) خریدوفروش سرقفلى منهاى عقد اجاره اشکال ندارد.ب) پیشفروش سرقفلى مغازه درصورتیکه ابهامات ازملک موردنظر برطرف گردد اشكال ندارد.
الف: درصورتیکه نفر سوّم حقّ فسخ داشته، با فسخ کردن سرقفلى به نفر دوّم برمیگردد و ملک به نفر اوّل (صاحب اصلى) و اگر صاحب سرقفلى بخواهد در آن تصرّف کند باید مجدداً آن را اجاره کند. ب: اگر قبل از اجاره مجدّد تصرّفى بنماید باید اجرتالمثل را طبق عرف روز بدهد. ج: اگر آگاهانه تصرّف عدوانى کرده باشد مستحق تعزیر است. د: اگر ناچار شود مخارج فوقالعادهای هزینه کند میتواند بگیرد; ولى هزینههای معمولى را نمیتوان گرفت.
اگر در موقع اجاره، شغل خاصی در سند اجاره قید نشده باشد انتخاب شغل جدید براى شما مانعى ندارد; ولى اگر شغل خاصی قیدشده، شما میتوانید به شغل اوّل بازگردید و محل و سرقفلى آن را براى خود حفظ کنید، یا به نحوى با مالک تراضى نمایید.
صاحبملک مىتواند ملك خود را به ديگرى اجاره دهد و علاوه بر مالالاجاره از او سرقفلى بگيرد، در اين صورت ملكى را كه اجاره داده نمىتواند به ديگرى اجاره دهد، هرچند مدّت اجاره تمامشده باشد، ولى اگر مستأجر اوّل كه سرقفلى پرداخته موافقت كند مىتواند به ديگرى اجاره دهد، مستأجر اوّل نيز حق دارد سرقفلى آن ملك را به ديگرى واگذار كند، خواه به قيمتى بيشتر يا كمتر باشد.
الف) چنانچه مالک تعهّدى در برابر اینگونه امور از اوّل داشته و یا عرف و عادت بازار نیز تعهّدى بر عهده مالک میگذارد ملزم به این امر است در غیر این دو صورت الزامى بر او نیست.ب) در این صورت بر عهده مستأجر است.
مقدار سرقفلى بايد معلوم باشد و طرفين با ميل و رضايت خود معامله را انجام دهند و بالغ و عاقل و رشيد باشند و معنى سرقفلى و لوازم آن را بدانند.
الف) در مواردى كه سرقفلى گرفتهشده و مدتى براى اجاره تعيين گرديده بعد از گذشتن مدّت، مالك مىتواند در مالالاجاره تجدیدنظر كند ولى بيش از عرف بازار نسبت به اینگونه اموال نمىتواند از مستأجر بگيرد.ب) فايده سرقفلى اين است كه در عرف بازار مالالاجاره كمترى به آن تعلق مىگيرد و حق اولویت براى تجديد اجاره همواره وجود دارد.
درصورتیکه سرقفلى را پرداختهاید باید اجاره را به قیمت کارشناس بگیرد نه به میل خود و اگر با علم و اطّلاع طرفین از قانون 20%، اجاره منعقدشده، لازم است معیار را همان بیست درصد قرار دهند.
خير سرقفلى بر سر جاى خود باقى است.
درصورتیکه خریدن آن ملک در پایان مدت اجاره بهصورت شرط ضمن العقد ذکرشده واجب است به آن عمل شود و اگر تنها قول جداگانهای بوده عمل کردن به آن واجب نیست و درهرحال نمیتواند بر اساس اجارهنامه پایانیافته، جواز کسب بگیرد.
سرقفلى عبارت است از حقّ اولویتی كه مستأجر بر ملك پيدا مىكند در مقابل پولى كه به مالك در اوّل كار مىپردازد و مطابق آن، مستأجرى كه سرقفلى پرداخته در اجاره كردن آن ملك، اولى از ديگران است. سرقفلى در سابق وجود نداشت و امروز در ميان عقلاى اهل عرف وجود دارد.