امانی بودن مال مورد اجاره در دست مستأجر
آیا در مدّت اجاره، مورد اجاره در ید مستأجر امانت محسوب میشود؟ در این صورت، آیا میتوان آن را پس از انقضاى مدّت اجاره تحت عنوان استرداد امانت مطالبه نمود؟
در این مدّت بهمنزله امانت است و بعد از پایان مدّت باید به مالک اصلى یا وکیل او بازگردانده شود.
اجاره دادن مالی را که اجاره کرده به مبلغ بیشتر
آیا كسى كه خانه يا مغازه يا اتاقی را اجاره كرده و حق دارد به ديگرى واگذار كند، میتواند آن مال را به مبلغ بیشتر به دیگری اجاره دهد؟
نمیتواند به زيادتر از آن مبلغ اجاره دهد مگر اينكه كارى (مانند تعمير و سفيد كردن يا گذاردن قفسه و فرش) در آن انجام داده باشد تا مقدار اضافى در برابر آن قرار گيرد.
اجاره دادن اجیر به شخص دیگر
آیا فردی که اجیرشده است را میتوان در اجاره شخص دیگری قرار دارد؟
هرگاه كارگر يا كارمندى خود را در استخدام و اجاره ديگرى قرار دهد نمىتواند او را به استخدام و اجاره ديگرى درآورد، مگر اينكه ظاهر كلام يا عملش اين باشد كه مستأجر ازاینجهت آزاد است، در اين صورت چنانچه او را به زيادتر از آن مبلغ واگذار كند اشكال دارد ولى در غير خانه و مغازه و اجير اشكال ندارد.
اجاره دادن پروانه کسب به دیگری
آیا اجاره دادن پروانه کسب به شخص دیگری شرعاً حلال است یا حرام؟
اگر برخلاف قوانین نباشد مانعی ندارد.
اجاره کارت بنزین
من سهمیه بنزینم را به یکی از رفقایم دادهام و او هم مبلغی بهعنوان قرضالحسنه به من داده و در ماه هم مبلغی بهعنوان اجارهای این عمل ازلحاظ شرعی صحیح است؟
این نوعی معامله است و شرط مبلغی بهعنوان قرضالحسنه در ضمن آن مانعی ندارد.
خراب شدن مال مورد اجاره پیش از شروع اجاره
اگر مال مورد اجاره پیش از شروع اجاره خراب شود وظیفه چیست؟
هرگاه پيش از شروع مدّت اجاره ملك بهطوری خراب شود كه قابلاستفاده نباشد، يا قابلاستفادهاى كه در قرارداد گفتهاند، نباشد، اجاره باطل مىشود و پولى كه مستأجر به صاحبملک داده به او برمىگردد، ولى اگر بعد از گذشتن مقدارى از مدّت كه در آن قابلاستفاده بوده خراب شود، اجاره مدّتى كه باقىمانده است باطل مىشود.
افزایش اجارهبها نسبت افزایش بهره مستأجر از مورد اجاره
شخصى ده ساعت از آب چاه عميقى را یکساله اجاره داده است. مالكين بعد از شش ماه، چاه ديگرى با عمق بيشتر كنار آن چاه حفر كرده و دستگاه موتور و پمپ را از چاه اوّل برداشته و روى چاه دوّم گذاشتهاند. اكنون از چاه دوّم دو برابر چاه قبل آب خارج مىشود. آيا مستأجر در شش ماه دوّم كه از آب بيشترى استفاده كرده، بايد اجاره بيشترى بدهد؟
درصورتیکه اين كار با توافق مستأجر صورت گرفته، بايد به نسبت افزايش آب، مالالاجاره نيز افزايش يابد.
اجاره کردن ملک غصبی
ملکی را شخصی غصب کرده و آن را بناکرده است میتوان بهعنوان مستأجر ملک را اجاره نمایم؟
چنانچه یقین به غصبی بودن ملکدارید نمیتوانید آن را اجاره کنید.
دندانه نمودن گوسفند
در روستا معامله انجام میشود به نام دندانه نمودن گوسفند بهاینترتیب که صاحب گوسفند، گوسفندان خود را به شخصی میدهد مثلاً 10 گوسفند خود را به شخصی میدهد به مدت یک سال یا دو سال یا بیشتر و سالانه به ازای هر گوسفند 30 هزار تومان از آن فرد میگیرد و در پایان هم اصل گوسفند خود را میطلبد و اگر تلفشده باشد باید به همان تعداد و کیفیت فرد مقابل صاحب گوسفند جایگزین نماید و ضمناً در این مدت نماات گوسفند به فرد مقابل تعلق میگیرد و چیزی شبیه اجاره دادن گوسفند است. آیا این معامله شرعی است؟
این کار اشکالی ندارد ولی درصورتیکه گوسفندی بدون مسامحه و کوتاهی شخص اجاره کنند تلف شود، ضامن نیست.
خراب شدن قسمتی از مال مورد اجاره
چنانچه بخش مستقلی از مال مورد اجاره خراب شود چه حکمی دارد؟
اگر خانهای را كه مثلاً دو اتاق دارد اجاره دهد و يك اتاق آن خراب شود، چنانچه فوراً آن را بسازد و هيچ مقدار از استفاده آن از بين نرود اجاره باطل نمىشود و مستأجر هم حقّ فسخ ندارد، ولى اگر ساختن آن بهاندازهای طول بكشد كه مقدارى از استفاده مستأجر از بين برود اجاره نسبت به آن اتاق باطل مىشود و در بقيّه نيز حقّ فسخ دارد.