بدون اجازه صاحب آن نمى توانید در آن تصرّف کنید و اگر بعد از جستجوى کامل از پیدا شدن صاحب آن مأیوس شوید جزء مجهول المالک بوده، اختیارش با حاکم شرع است.
احتیاط آن است که رضایت او را بدست آورید.
چنانچه از يافتن صاحبش مأيوس شده ايد آن را بفروشيد و آنچه را خرج آن كرده ايد برداريد و باقيمانده پول آن را صدقه دهيد و مى توانيد خودتان آن را خريدارى كنيد. و در مورد گاو و گوساله هايى كه تلف شده اند چنانچه در نگهدارى آنها قصور و كوتاهى نكرده ايد ضامن نيستيد.
چنانچه مخارج مختصرى است خودش بر عهده بگیرد امّا اگر مخارج سنگینى دارد و هیچ راهی براى رساندن به صاحبش جز صرف این مخارج نیست مى تواند از آن پول بردارد.
ادعاى این گونه اشخاص غالباً صحّت ندارد و رجوع به آنها براى کشف گمشده ها جایز نیست.
الف : نمی تواند آن را سرمایه گذاری نمایند و باید به وظیفه ی خود عمل نماید. ب : در فرض سؤال مجاز به انجام این کار می باشد. ج : انجام این کار تا یکسال جایز می باشد. د : سود نیز تابع اصل پول می باشد.
هرگاه مالى را پيدا كند و با پاى خود آن را تكان دهد هر چند خود اين كار اشكال دارد ولی تکلیفی به عهده او نیست.
هرگاه مالى را پيدا كند و به گمان اين كه مال خود اوست بردارد، بعد بفهمد مال او نيست، نمى تواندآن را در همان جا بيندازد، بلكه بايد مطابق دستور تا يك سال اعلان نمايد.
هرگاه مالى را كه پيدا كرده موقع وضو گرفتن و نماز خواندن همراه داشته باشد، در صورتى كه قصدش اين است كه آن را به اين وسيله حفظ كند تا به دستور شرع درباره آن عمل نمايد اشكالى ندارد.
مال گمشده اى را كه انسان پيدا مى كند اگر نشانه اى ندارد كه با آن صاحبش معلوم شود (مانند اسكناس هزارتومانى) احتياط واجب آن است كه از طرف صاحبش آن را صدقه دهد و اگر خود او مستحق است مى تواند بردارد و اگر مال مهمّى باشد احتياط واجب آن است كه از حاكم شرع اجازه بگیرد.
هرگاه در اثناء سال كه مشغول اعلان كردن است مال از بين برود ضامن نيست، مگر اين كه در نگهدارى آن كوتاهى يا زياده روى كرده باشد.
از قبیل اموال گمشده است و باید مطابق دستور اموال گمشده عمل کرد.
