جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه بدهكار، طلبكار خود را حواله بدهد كه طلبش را از شخص ديگرى بگيرد و طلبكار قبول كند، بدهى بر ذمّه آن شخص مى‏شود و بدهكار از بدهى خلاص مى‏شود.

قرض دادن از كارهاى بسيار مستحب است و درآیات قرآن مجيد و اخبار معصومين علیهم‌السلام درباره آن زياد سفارش شده، از پیغمبر اکرم صلی‌الله عليه و آله روایت‌شده كه « هركس به برادر مسلمان خود قرض دهد مال او زياد مى‏شود و ملائكه بر او رحمت مى‏فرستند و اگر با بدهكار خود مدارا كند بدون حساب و به‌سرعت از صراط مى‏گذرد و كسى كه برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام مى‏شود» و نيز در روايتى آمده است كه «ثواب صدقه‌ده برابر است و ثواب قرض هيجده برابر!»

اگر طلبكار چيزى را كه گرو برداشته با اجازه بدهكار بفروشد رهن باطل مى‏شود و پول آن رهن نيست، مگر اين‏كه اجازه فروش با اين شرط باشد كه پول آن به‌جای آن گرو باشد.

هرگاه طلا را به طلا، يا نقره را به نقره بفروشند (خواه سكّه ‏دار باشد يا بى ‏سكّه) در صورتى كه وزن يكى از آنها زيادتر باشد معامله حرام و باطل است هرچند يكى طلاى ساخته شده باشد و ديگرى نساخته، يا ساخت آنها از نظر مرغوبيّت تفاوت داشته باشد، يا عيار آنها مختلف باشد، مثلًا يك گرم طلاى 18 عيار را به يك گرم و نيم طلاى 14 عيار بدهد، همه اينها حرام و باطل است، ولى فروختن طلا به نقره اشكالى ندارد، چه وزن آنها مساوى باشد يا غير مساوى.

با توجه به آنچه بیا فرموده‌اید عمل به این‌گونه تعهد واجب نیست.

در جعاله عامل مى‏تواند مشغول كار نشود، يا در وسط كار از آن دست بكشد و نيز تا كار را انجام نداده جاعل بدهكار نيست، ولی در اجاره بعد از خواندن صيغه اجير بايد عمل را انجام دهد و كسى هم كه او را اجير كرده اجرت را به او بدهكار است.

اگر عمدا باشد هم ظلم به خود کرده اید و هم ظلم به او و اگر او توجه به این مسئله پیدا نکند و ضربه را وارد نماید مسئولیتی ندارد.‌

درصورتی‌که شركت در نگهدارى آن كوتاهى نكرده باشد، ضامن نيست.

در ضمانت بايد جنس و مقدار معيّن باشد و درصورتی‌که بدهی فرد متعدد است مشخص باشد که کدام بدهی مورد ضمانت قرارگرفته است، بنابراين اگر كسى از ديگرى یک‌صد كيلو گندم و یک‌صد تومان پول طلبكار باشد و كسى بگويد من ضامن يكى از دو طلب هستم و معيّن نكند صحيح نيست.

اگر طبق مقررات آن کشور حقوق و مزایا می دهند استفاده از آن مانعی ندارد.‌

با توجه به سؤال کارگر ضامن هست؛ مگر این‌که براى این‌گونه استفاده‏ها اجازه گرفته باشد و در حفظ موتور نيز كوتاهى نشده باشد.

گرچه صاحب‌منزل به خاطر تخلّف از مقررات مقصّر است؛ ولى با توجّه به این‌که سيم برق در فرض مسئله به‌طور عادى از دسترس اطفال بيرون بوده و طفل به‌صورت غیرعادی خود را به آن رسانده، كسى در برابر مرگ او ضامن نيست.