جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

منظور از «طهارت از حدث» اين است كه محرم به هنگام طواف، از جنابت و حيض و نفاس پاك بوده و وضو داشته باشد.

كثير الشّك بودن يك امر عرفى است؛ يعنى مردم بگويند او بسيار شك مى‌كند.

چنانچه زمانى باشد كه بتوانيد طواف و نماز طواف را بدون خروج آن انجام دهيد، بايد همان زمان را انتخاب نموده و اعمالتان را انجام دهيد و اگر چنين چيزى امكان‌پذير نيست و به‌هیچ‌وجه خروج آن را احساس نمى‌كنيد، طواف را با يك وضو و نماز طواف را با وضوى ديگر انجام دهيد و اگر ناچار است هر دو را باهم بجا آورد و توانایی بر وضوى مجدّد ندارد براى نماز طواف تيمّم مى‌كند و اگر نماز طواف را بلافاصله بعد از طواف بخواند، همان وضوى اوّل كافى است و نيازى به نايب گرفتن نيست.

اگر اميد دارد كه عذرش مرتفع گردد، احتياط مستحب آن است كه تا آخرين فرصت صبر كند؛ اگر عذر برطرف نشد تيمّم كند؛ ولى اگر يقين دارد برطرف مى‌شود بايد صبر كند.

يكى از مستحبات بسيار مؤكّد براى كسانى كه در مکه هستند طواف خانه خداست، كه مانند طواف واجب هفت دور است و بعدازآن دو ركعت نماز طواف خوانده مى‌شود؛ ولى سعى صفا و مروه ندارد و اين از افضل عبادات در مسجدالحرام است. در حديثى، امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند:«در اطراف كعبه صدوبیست رحمت الهى وجود دارد. نيمى از آن مخصوص طواف کنندگان و چهل قسمت از آن مربوط به نمازگزاران و بيست قسمت ديگر، از آنِ نگاه‌کنندگان به كعبه است».

در فرض سؤال باید طواف نساء  و نماز طواف نساء را انجام بدهد  البته اگر یکی انجام دهد کافی است ولی در مورد طواف واجب و نماز آن باید به تعداد حج و عمره ها اعاده شود.‌

واجب است طورى طواف كند كه خانه کعبه طرف دست چپ او باشد (برخلاف حركت عقربه ساعت) همان‌گونه كه معمول همه مسلمين است.

طواف مستحب مانند طواف واجب است؛ ولى در موارد زير تفاوت دارد: 1. در طواف مستحب وضو شرط نيست؛ هرچند افضل آن است كه با وضو باشد، ولى براى نماز طواف بايد وضو بگيرد.2. نماز طواف مستحب را در هرجایی از مسجدالحرام مى‌توان به‌جا آورد و لازم نيست پشت مقام ابراهيم باشد؛ حتّى در حال اختيار.3. موالات در طواف مستحب لازم نيست و مى‌تواند ميان شوط‌های آن جدايى بيندازد.4. قطع طواف نافله بدون عذر و ضرورت جايز است؛ اگرچه نخواهد بقيّه اشواط را بجا آورد؛ امّا طواف واجب، بنا بر احتياط مستحب، نبايد در غير موارد ضرورت قطع شود.5. شك در نقصان دورهاى طواف مستحب اشكالى ندارد و بنا را بر كمتر مى‌گذارد.6. «قِران» در طواف واجب جايز نيست؛ يعنى دو طواف را پشت سر هم بدون نماز نمى‌توان انجام داد، ولى در طواف مستحب جايز و مكروه است.7. قطع طواف مستحب در غير موارد ضرورت نیز جایز است و بعداً از هرکجا قطع كرده بقیه را به‌جا مى‌آورد و احتياج به گذشتن از نصف نيست.

مشهور ميان جمعى از فقها اين است كه بايد طواف در فاصله مقام ابراهيم و خانه كعبه باشد و از هر طرف بايد اين فاصله در نظر گرفته شود، بنابراين در طرف «حجر اسماعيل» محدوده طواف شش ذراع و نيم (كمتر از سه متر و نيم) خواهد بود، زيرا حجر اسماعيل (كه مجموعاً بيست ذراع است) از آن كم مى‌شود، ولى حق اين است كه طواف در تمام مسجدالحرام جايز مى‌باشد؛ هرچند در غير مواقع ازدحام رعايت احتياط مستحب است؛ يعنى اگر طواف كردن در فاصله مزبور مشكل نباشد، از آن حد خارج نشود.

بايد طواف را از «حجرالأسود» شروع كند و به «حجرالأسود» ختم نمايد و احتياط واجب آن است كه كمى قبل از حجرالأسود شروع كند و كمى بعدازآن ختم نمايد تا يقين حاصل كند كه هفت دورِ تمام انجام داده است.

وضو گرفتن با آب مخصوص شرب جایز نیست و نماز و طواف‌های گذشته او ان‌شاءالله صحيح است؛ ولى بعدازاین تكرار نكند.

هرگاه شك بعد از طواف بوده طوافش صحيح است و الا بايد از سر بگيرد.