جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

لازم نیست ولى بهتر است.

هرگاه در موقع قرائت حمد و سوره يا تسبيحات بى‏اختيار به‌قدری حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج شود و يا مثلاً در میان جمعیت باشد و به او تنه بزنند و او را حركت دهند احتياط واجب آن است كه بعد از آرام گرفتن بدن‏ آنچه را در حال حركت خوانده دوباره بخواند.

باید به نیت مافی الذمه (یعنى آنچه وظیفه اوست) بخوانید.

كسى كه نمى‏تواند به‌اندازه ركوع خم شود اگر بتواند بايد به چيزى تكيه كند و ركوع نمايد و اگر آن‌هم ممكن نشود بايد به هراندازه كه ممكن است‏ خم شود و اگر هيچ نتواند خم شود بايد ركوع را به‌صورت نشسته انجام دهد و اگر آن‌هم ممكن نشود در حال ايستاده با سر اشاره مى‏كند و اگر اين را هم نتواند به نيّت ركوع چشم‌ها را بر هم مى‏گذارد و ذكر را مى‏گويد و به نيّت برخاستن از ركوع چشم‌ها را بازمى‏كند.

هرگاه كسى می‌تواند ركوع كند امّا به خاطر بيمارى يا علّت ديگرى نمى‏تواند به‌اندازه ذكر واجب توقّف كند بايد پيش از آن‏كه از حال ركوع خارج شود ذكر واجب را بگويد هرچند بدن آرام نباشد و اگر نتواند، در حال برخاستن ذكر را تمام كند.

هرگاه كسى براثر پيرى خميده شده، يا به خاطر بيمارى يا به علّت ديگر به حالتى شبيه ركوع درآمده، بايد در موقع نماز آن‌قدر كه می‌تواند كمر را براى قرائت راست كند و اگر نمى‏تواند قدرى كمر را قبل از ركوع راست كند سپس به حال ركوع درآید و اگر آن‌هم ممكن نشود براى انجام ركوع كمى بيشتر خم شود، به‌شرط اين‏كه از حالت ركوع خارج نگردد و اگر آن‌هم ممكن نشود احتياط واجب اين است كه هم با سر اشاره كند و هم قصد كند كه آن حالتش جزء ركوع باشد.

هرگاه انسان آيه سجده را بخواند يا گوش كند بايد فوراً به سجده رود و اگر فراموش كرد هر زمان يادش آيد سجده واجب است و اگر گوش ندهد بلكه آيه سجده به گوشش بخورد، بنا بر احتياط واجب بايد سجده كند.

اگر در سجده است سجده‌ی دیگر لازم نیست و نمازش صحیح است.

واجب است مردان حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند و حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند و زنان نيز بايد حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند، امّا حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را مى‏توانند بلند يا آهسته بخوانند، ولى اگر نامحرم صداى آن‌ها را بشنود احتياط مستحب آن است كه آهسته بخوانند.

باید هر دو را احتیاطاً بجا بیاورد.

در فرض سؤال احتیاط این است که نماز را اعاده کند.

در مواردی که یقین به صحت عمل خود داشته و درواقع باطل بوده چنانچه قاصر باشد عمل او صحیح است البته در غیر از ارکان و طهارت (وضو، غسل و تیمم) و الا باید نماز را اعاده نماید.