جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

گوسفند 5 نصاب دارد: (40) گوسفند و زكات آن يك گوسفند است و كمتر از آن زكات ندارد. (121) گوسفند و زكات آن دو گوسفند است. (201) گوسفند و زكات آن سه گوسفند است. (301) گوسفند و زكات آن چهار گوسفند است. (400) گوسفند و بالاتر، كه بايد براى هر صد تاى آن‌ها يك گوسفند بدهد و مقدارى كه از صد تا كمتر است زكات ندارد و ميان دو نصاب نيز زكات نيست، يعنى اگر گوسفندان به (40) رسيده است تا به نصاب دوم كه (121) گوسفند است نرسد، فقط يك گوسفند مى‏دهد و همچنين در نصاب‌های بعد.

اگر زكات فطره انسان بر ديگرى واجب باشد، بر خود او واجب نيست، ولى اگر كسى كه بر او واجب است نپردازد احتياط واجب آن است كه اگر می‌تواند خودش بدهد.

غنى كسى است كه مخارج سال خود و عيالاتش را دارد، يا از طریق کسب‌وکار به دست مى‏آورد و اگر كسى چنين نباشد فقير است، زكات فطره بر او واجب نيست و می‌تواند زكات فطره بگيرد.

هرگاه انسان كسى را اجير كند و شرط نمايد كه مخارج او را نيز بدهد (مانند خدمتكار) بايد فطره او را هم بدهد، ولى در مورد كارگرانى كه مخارج آن‌ها بر عهده صاحب‌کار است و اين مخارج جزئى از مزد آن‌ها محسوب می‌شود، فطره آن‌ها بر صاحب‌کار واجب نيست، همچنين در میهمان‌خانه‌ها و مانند آن، كه معمول است كاركنان غذاى خود را در همان‏جا مى‏خورند و اين در حقيقت جزء حقوق آن‌ها محسوب می‌شود، فطره آن‌ها بر خودشان است، نه بر صاحب‌کار.

در فرض سؤال، چهار پنج روز کافى است.

اگرچند نفر باهم شريك باشند هرکدام سهمش به حدنصاب برسد بايد زكات را بدهد.

زکات در لغت به معنای پاكى از آلودگى می‌باشد و در اصطلاح فقهی به مقدار معينى از اموال خاص انسآن‌که به‌شرط رسيدن به حدنصاب بايد در موارد مشخص خودمصرف شود گفته می‌شود.

برای این‌که مقدار زکات غلات مشخص شود باید نوع آبیاری محصولات را ملاحظه نمود، بنابراین: الف: مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور درصورتی‌که از آب باران، يا قنات و نهر و سد و يا رطوبت زمين مشروب شود، یک‌دهم است. ب: مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور درصورتی‌که با آب چاه‌های‏ عميق و نيمه عميق و کم‌عمق، يا به‌وسیله دلو و دست و حيوان از چاه يا رودخانه آب بكشد و آن را آبیاری سازد زكات آن‌یک بيستم است. ج: اگر زراعتى با هر دو نوع مذکور آبيارى شود درحالی‌که زمین نیازی به آبیاری نوع دیگر نداشته یا اینکه آبیاری نوع دیگر به‌قدری كم باشد كه به‌حساب نيايد یا اصلاً اين كار تأثیری در محصول نداشته باشد بايد مطابق آن‏كه غالباً آبیاری شده زكات بدهد، ولى اگر از هر دو به مقدار قابل‌توجهی آبیاری شده است، مثلاً نصف يا ثلث مدّت با آب باران و بقيّه با آب چاه مشروب شده، بايد زكات آن را نيمى به‌حساب یک‌دهم و نيمى به‌حساب یک‌بیستم بدهد.

هرگاه زراعت يا باغى را قبل از واجب شدن زكات خريدارى كند زكات بر عهده مالك جديد است و اگر بعدازآن‏كه زكات واجب شده بخرد، زكات بر عهده فروشنده يعنى مالك قديم است.

در فرض سؤال، مانعی ندارد.

اشکالى ندارد.

زكات گندم و جو و خرما و كشمش وقتى واجب است كه به حدنصاب برسد و نصاب آن‌ها «288 من تبريز، 45 مثقال كمتر» است كه حدود «847 كيلوگرم» برآورد شده (كمى كمتر از سه‏ خروار).