حکم کسر اجرت العمل مالک از زکات
اگر کشاورزی برخلاف روال گذشته بهجای کارگر، آبیاری زمین را انجام دهد؛ آیا میتواند مزد کارکرد خود را از زکات کسر کند؟
کسر اینگونه مخارج از زکات بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
کسر اینگونه مخارج از زکات بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
وجه کاه را از مخارج زراعت کم کنند.
وزن کاه را در نصاب گندم محاسبه نمیکنند یعنی وزن خالص گندم اگر به حدنصاب برسد زکات به آن تعلق میگیرد.
اگر زكات خرما يا كشمش بر او واجب باشد نمىتواند زكات را از رطب تازه يا انگور بدهد (ولى میتواند رطب تازه يا انگور را به مستحق بفروشد بعد بدهى او را از باب زكات حساب كند) امّا اگر بخواهد رطب يا انگور را قبل از خشك شدن بفروشد میتواند زكات آن را از خودش بدهد.
اگر انسان در چند شهر كه فصل آنها با يكديگر اختلاف دارد، يعنى زراعت و ميوه آنها در یکوقت به دست نمىآيد، گندم يا جو يا خرما و انگور داشته باشد، همه آنها محصول يك سال حساب میشود و چنانچه چيزى كه اوّل مىرسد بهاندازه نصاب باشد بايد زكات آن را بدهد و زكات بقيّه را هر وقت به دست آيد مىپردازد و اگر آنچه اوّل مىرسد بهاندازه نصاب نباشد، صبر مىكند تا بقيّه آن برسد، اگر رویهمرفته به مقدار نصاب شود زكات آن واجب است.
هرگاه درخت انگور يا خرما را بخرد قيمت آن مسلماً جزءِ مخارج نيست و اگر خرما يا انگور را پيش از رسيدن بخرد احتياط واجب آن است كه پول آن را نيز از محصول كم نكند، همچنين پولى را كه براى خريد زمين مىدهد جزءِ مخارج نيست.
هرگاه زراعتى را با آب چاه آبيارى كنند و در زمين مجاور آن زراعتى باشد كه از رطوبت آن زمين استفاده كند و محتاج به آبيارى نشود زكات زراعتى كه با آب چاه آبيارى شده، یکبیستم و زكات زراعتى كه مجاور آن است یکدهم مىباشد.
زکات چنين انگوري واجب نيست، ولي مستحب است تخمين بزنند چنانچه کشمش شود و به حدنصاب برسد، زکات بپردازند.
اگر گرفتن سهمى از زراعت در مقابل همه کارهای کشاورزى باشد (آنچنانکه در میان مالک و رعیت در بلاد ما معمول است) زکات به سهم آنها تعلّق میگیرد؛ بهشرط اینکه سهم آنها به حدنصاب برسد. امّا اگر سهم را فقط در مقابل درو کردن یا مانند آن بگیرد ـ یعنى بعد از وقت تعلّق زکات ـ در این صورت چیزى بر کارگر نیست.
درصورتیکه قبل از تعلّق زکات، به پسرانش واگذار کند و سهم هر یک از آنان به حدنصاب برسد، زکات دارد ولی در غیر این صورت زکات واجب نیست؛ ضمناً اگر بعد از شروع رسیدن خرما واگذار کند باید زکات آن را بپردازند.
زكات به آن تعلّق نمیگیرد ولى خمس اصل پسانداز و درآمد آن درصورتیکه در طول سال مصرف نشود لازم است.
چنانچه حواسپرتی در حدی باشد که اشخاص و امورات بهاشتباه گرفته شوند و وقایع جاری زندگی از خاطر برود؛ چنین شخصی مکلّف به زکات و عبادات نیست.