اگر در آن خانه زندگی می‌کرده است خمس ندارد اما درصورتی‌که خانه را جهت اجاره دادن و استفاده از درآمدش خریده باشد خمس دارد و آنچه از مال‌الاجاره آن تا پایان سال خمسی باقی می‌ماند آن‌هم خمس دارد؛ و افزایش قیمت در صورت فروش نیز مشمول خمس است ولی اگر برای تأمین زندگی در زحمت می‌افتد مجاز است خمس آن را به ذمّه بگيرد و هر زمان توانست بپردازد.
كسى كه از اوّل تكليف، خمس نداده و درآمدهايى پیداکرده و وسايلى براى زندگى خود خريده است و الآن متوجّه وظيفه خمس شده و مىخواهد تكليف خود را درباره آن ادا كند و زندگى خود را پاك نمايد اگر از منافع كسب، چيزى را كه به آن احتياج ندارد خريده و يك سال از خريد آن گذشته بايد خمس آن را بدهد و اگر اثاث خانه و چيزهاى ديگرى كه به آن‌ها نياز دارد مطابق شأن خود خريده، پس اگر بداند در بين سالى كه در آن سال فايده برده آن‌ها را خريده است لازم نيست خمس آن را بدهد و اگر نداند كه در بين سال يا بعد از تمام شدن سال بوده بنا بر احتياط واجب بايد با حاكم شرع يا نماينده او مصالحه كند، يعنى تمام اموال مشكوك خود را حساب كرده و حاكم شرع بدهى او را از جهت خمس به مقدارى تخمين مىزند و با او مصالحه می‌کند و با پرداخت آن تمام اموالش پاك می‌شود.
درصورتی‌که حاکم شرع مصلحت بداند می‌تواند این کار را انجام دهد.
با توجه به آنچه نوشته‌اید جایز نیست؛ مگر اینکه خمس آن مقدارى که تصرّف می‌کنید بر ذمّه بگیرید و بعداً بپردازید.
درصورتی‌که برای زمین پذیره خاصی داده است یا در حال حاضر حق اولویت آن قیمتی دارد باید آن را نیز حساب کند.
سهمیه بنزین خودرو شخصی را می‌توان فروخت (و نیز مازاد آن خمس دارد) و خمس آن بر اساس قیمت آزاد محاسبه می‌شود بنا بر احتیاط واجب.
كسى كه بدهى زيادى از خمس دارد و قادر به اداى آن نيست اگر مجتهد مصلحت ببيند ممكن است مقدارى از سهم امام علیه‌السلام را به خودش ببخشد.
اموال موجودش تماماً محاسبه می‌شود سپس آنچه ده سال پيش حساب كرده از آن كم می‌کند و خمس باقى را حساب می‌کند.
آن مقدار از پول را که شک به پرداخت خمس آن دارید باید بپردازید.
اگر قيمت جنسى كه براى تجارت خريده بالا رود و روى ملاحظات تجارتى و کسب‌وکار آن را نفروشد و در بين سال قيمتش پايين آيد، خمس مقدارى كه بالا رفته بر او واجب نيست، ولى اگر قيمت آن تا آخر سال همچنان بالا باشد بايد سر سال خمس آن را بدهد، هرچند قيمت آن بعد از گذشتن سال پايين آيد، اين در صورتى است كه آخر سال وقت فروش آن باشد و به ميل خود آن را نگه دارد.
براى دادن خمس مىتوان معيار را سال شمسى يا قمرى قرارداد.
اگر حواله و رسید سکه‌ها در بازار قابل‌خرید و فروش باشد باید در سر سال خمسی خمس آن را بدهید و اگر قابل‌خرید و فروش نیست بعد از دریافت سکه‌ها چنانچه تا سر سال خمسی بعدی باقی بماند خمس اصل و سود آن باید داده شود.
