مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که از پول غیر مخمس خریده و یا اگر از پول مخمس خریده است قیمت آن افزایش‌یافته و یا سود به آن تعلق‌گرفته است خمس دارد.

واجب است خمس چيزى را كه از معادن طلا، نقره، سرب، آهن، مس، زغال‌سنگ، نفت، گوگرد، فيروزه، نمك و معدن‌های ديگر و انواع فلزات به دست مى‏آورند بدهند و احتياط واجب آن است كه نصاب معيّنى در آن نيست، يعنى آنچه را از معدن استخراج مى‏كنند كم باشد یا زياد خمس دارد.

شأنیت حاصل از مال حرام شأنیت محسوب نمی شود.‌

درصورتی که رد مظالم قطعی نباشد و بدهی میت محسوب نمی شود بعد از پرداخت خمس اموال میت، پرداخت نمایند.

مخارج و هزينه استخراج معدن و تصفيه آن (درصورتی‌که احتياج به تصفيه دارد) و همچنين اجاره‌ای را كه جهت معدن می‌پردازد از آن كم می‌شود و باقيمانده خمس دارد، ولى مخارج سال از درآمد معدن كسر نمی‌شود.

معدن، خواه روى زمين باشد يا زیرزمین، در زمين ملكى باشد يا درجایی كه مالك ندارد، استخراج‌کننده آن مسلمان باشد يا غیرمسلمان، بالغ باشد يا غير بالغ، در تمام اين صورت‌ها بايد خمس آن پرداخته شود و درصورتی‌که كودك باشد، ولی او می‌پردازد.

هرگاه براى استخراج گنج، مخارجى كرده، مقدار آن را كم می‌کند و خمس بقيّه را می‌دهد.

معدود است و اگر قابل فروش نباشد خمس ندارد.

اجاره‌کننده باید پس از کسر مخارج خمس معدن را بپردازد و اگر سال بر آن بگذرد خمس دیگری باید بدهد اما اگر دادن دو خمس سنگین باشد مایکی از آندورا به او می‌بخشیم.

در این صورت حاکم شرع (مجتهد عادل) حق دارد بر اخراج و صرف آن در مصارف مسلمین نظارت کند در این صورت استخراج‌کنندگان باید نظر حاکم شرع را رعایت کنند.

اگر دو يا چند نفر گنجى پيدا كنند همه در آن شریک‌اند و طبق قراردادى كه دارند عمل مى‏كنند و سهم هر يك به حدّ نصاب برسد خمس دارد.

اگر چیزی از آنها باقی نمانده است تکلیفی ندارد، اگر باقی مانده و سال بر آن گذشته است بنابر احتیاط واجب باید خمس آنها را بپردازد.