پیدا کردن مال نشانه دار
مالی پیدا شده که نشانه ای دارد آیا میتوانم آنرا برای خود بردارم و اگر آنرا برداشتم آیا در صورت تلف شدن آن مال، من ضامن می باشم؟
هرگاه مالى را كه پيدا كرده نشانه دارد ولى قيمت آن كمتر از يك درهم است چنانچه صاحب آن معلوم باشد نمى تواند بدون رضايت او آن را بردارد و اگر صاحب آن معلوم نباشد مى تواند بردارد و تملّك كند و از آن استفاده نمايد و در صورت تلف شدن لازم نيست عوض آن را بدهد، بلكه اگرقصد تملّك هم نكرده باشد و بدون تقصير او تلف شود دادن عوض آن واجب نيست.
یافتن وسیله ای در وسایل خریداری شده
اگر وسیله اى (مثلا کیف) بخریم، و داخل آن چیز دیگرى (مثلا انگشتر) باشد، آیا مى توان آن را تصاحب کرد، و با آن نماز خواند؟
باید آن را به صاحبش برگردانید. واگر به هیچ وجه صاحبش پیدا نمى شود، آن را بفروشید و قیمت آن را به مستحقّ بدهید.
حکم وسایل گرفته شده از دریا
خواهشمندم بفرمایید حکم استفاده از اموالی که توسط قاچاقچیان در حال فرار بر روی آب ریخته شده و توسط افراد در ساحل جمع آوری میشود، چه میباشد؟ آیا می توان خرید و فروش کرد یا صورتی که جنسی به این صورت از آب گرفته شده باشد وهنوز هیچ استفاده ای ازآن نشده باشد، با آن جنس چه باید کرد ؟ و اگراستفاده شده باشد حکم چه می باشد؟
در صورتیکه نتوان صاحبان آنها را پیدا کرد باید از طرف صاحب اصلی اش به فقیر داد و اگر استفاده شده باید قیمت آن را به شخص نیازمندی بدهید.
حکم کبوتری که از پارک گرفته شده است
برادرم کبوتر با ارزشى را در پارک گرفته، و به خانه آورده است. اکنون آن کبوتر با کبوتر بنده جفت شده، و بچّه دار شده اند. لطفاً بفرمایید: الف) کبوتر مذکور حلال است، یا حرام؟ ب) در صورت حرام بودن، چه کنم تا حلال شود؟ ج) بچّه هاى بجا مانده از این کبوتر چگونه اند؟
الف) در صورتى که کبوتر صاحبى نداشته، یا مشکوک است، گرفتن آن اشکال ندارد. ب) اگر قرائن نشان مى دهد که صاحبى دارد، باید صاحبش را پیدا کنید، و چنانچه مأیوس شدید، معادل قیمت آن را به شخص نیازمندى بپردازید.ج) در صورتى که کبوتر شما ماده است، جوجه متعلّق به خود شماست.
حکم پرنده اهلی پیدا شده
کبوتر اهلی که به خانه می آید را چه کنیم؟
احتیاط آن است که اگر نمی توانید صاحبش را پیدا کنید پرنده یا قیمت آن را به شخص نیازمندی بدهید مگر آنکه مطمئن باشید اگر آن را رها کنید به صاحبش بر می گردد.
اعراض از وسایل شخصی
اگر فردی که او را نمی شناسیم وسایلی را نزد ما بگذارد و دیگر سراغ وسایلش نیاید آیا مجاز هستیم که از آن ها استفاده کنیم؟
در صورتی که از پیدا کردن او ناامید شوید قیمت آن را از طرف او به فقرا بدهید.
قرار دادن مال پیدا شده در محل های عمومی
مالی را پیدا کرده ام که ارزش آن بیشتر یا مساوی یک درهم بود آن را در جایی که محل اجتماع مردم است گذاشتم آیا تکلیفی به عهده من می باشد؟
مالى كه پيدا كرده اگر قيمت آن يك درهم يا بيشتر باشد چنانچه اعلان نكند و آن را در مسجد يا جاى ديگرى كه محلّ اجتماع مردم است بگذارد و از بين برود، يا ديگرى آن را بردارد كسى كه آن را در آغار پيدا كرده است ضامن است.
استفاده از کفشی که جای کفش برده شده جامانده
کفش هایم را در مسجد اشتباها برده بودند و کفشی دیگر که مشابه به آن بود را باقی گذاشته اند آیا می توانم از آنها استفاده کنم؟
هرگاه كفش كسى را ببرند و كفش ديگرى به جاى آن بگذارند، چنانچه بداند كفشى كه مانده مالكسى است كه كفش او را برده و اين كار عمداً انجام شده و دسترسى به آن شخص نيست، مى تواند آن را به جاى كفش خود بردارد و چنانچه دسترسى به حاكم شرع دارد از او اجازه بگيرد و هرگاهقيمت آن از كفش خودش بيشتر باشد بايد هر وقت صاحب آن پيدا شد زيادى قيمت را به او بدهدو اگر از پيدا شدن او مأيوس شود زيادى را از طرف صاحبش صدقه مى دهد، ولى اگر يقين دارد يا احتمال مى دهد كفشى كه مانده مال كسى نيست كه كفش او را برده، چنانچه از پيدا كردنصاحب آن مأيوس باشد بايد آن را صدقه دهد.
پیدا کردن مال فاسد شدنی
میوه و یا غذای فاسد شدنی پیدا کرده ام آیا می توانم آن را برای خود بردارم؟
هرگاه مالى پيدا كند كه اگر بماند فاسد مى شود مانند بسيارى از غذاها و ميوه ها بايد تا مدّتى كه فاسد نمى شود آن را نگه دارد، بعد قيمت كند و خودش آن را مصرف نمايد يا بفروشد و پولش را نگه دارد و اگر صاحب آن پيدا نشد از طرف او صدقه دهد و احتياط مستحب آن است كه اگردسترسى به حاكم شرع دارد از او اجازه بگيرد.
تصرف در مال پیدا شده جهت رساندن به صاحبش
شخصى، کیف جیبى را که داراى پول و کارت شناسایى بود پیدا کرد، آیا این شخص مى تواند از این پول، مقدارى براى فرستادن کیف به صاحبش از طریق پست خرج کند؟
چنانچه مخارج مختصرى است خودش بر عهده بگیرد امّا اگر مخارج سنگینى دارد و هیچ راهی براى رساندن به صاحبش جز صرف این مخارج نیست مى تواند از آن پول بردارد.
استفاده از مال پیدا شده در حرم مکه
آیا میتوانم مالی که در حرم مکه پیدا کردهام برای خود بردارم؟
احتياط واجب آن است كه اگر در حرم مكّه مالى كه قيمت آن به اندازه يك درهم يا بيشتر است پيدا كند آن را برندارد.