جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه انسان بخواهد ضامن شود كه بدهى كسى را بدهد مى‏تواند صيغه لفظى بخواند و یا به‌وسیله امضا كردن ضمانت‌نامه يا هر كار دیگر اين مطلب را به طلبكار بفهماند.

هرگاه بدهكار، طلبكار خود را حواله بدهد كه طلبش را از شخص ديگرى بگيرد و طلبكار قبول كند، بدهى بر ذمّه آن شخص مى‏شود و بدهكار از بدهى خلاص مى‏شود.

معامله مساقات علاوه بر درختان ميوه در مورد درختانى مانند درخت گل كه از گل آن براى گلاب‌گیری و مانند آن استفاده مى‏كنند و يا درختانى مثل درخت حنا و سدر كه از برگ آن‌ها بهره مى‏گيرند، يا بعضى از درختان كه از شيره و صمغ آن استفاده مى‏كنند صحيح است، ولى در مورد درختانى كه هیچ‌یک از این‌ها را ندارد مساقات صحيح نيست.

در معامله مساقات مى‏توانند صيغه بخوانند، همچنين اگر صاحب درخت به‌قصد مساقات آن را در اختیار كسى كه كار می‌کند بگذارد و او نيز به همين قصد تحويل گيرد بی‌آنکه صیغه‌ای بخواند، باز معامله صحيح است (ولى گفتگوى لازم براى مدّت و شرايط بايد قبلاً شده باشد).

آری صحیح است و این را وقف معاطاتى می گویند؛ يعنى همين كه مثلًا مسجدى را به قصد وقف بر مسلمين بسازد و در اختيار آنها بگذارد كافى است هر چند صيغه لفظى نخواند.

در مسئله قاتل در ارث، دلیل خاص دارد بعلاوه فلسفه متفاوتی دارد و در وصیت تملیکی شخص مالک، خود چیزی را در اختیار قرار داده ولی در ارث، کسی می‌خواهد به زور اموال را دریافت کند.