جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

این امر و نهی، مستحب می باشد.

امر به معروف و نهی از منکر واجب کفائی است، باید به صورتى باشد که خلاف شرعى در آن پیش نیاید، و به زبان خوش و منطقى انجام گیرد و اگر به اندازه کافی امر به معروف کننده از جنس موافق باشد لزومی ندارد جنس مخالف اقدام کند.

امر به معروف و نهى از منكر بر تمام افراد عاقل و بالغ با شرايط زير واجب است: 1- كسى كه مى‏خواهد امر و نهى كند بايد يقين داشته باشد كه طرف مقابل مشغول انجام حرام يا ترك واجبى است. 2- احتمال دهد كه امر و نهى او اثردارد، خواه اثر فورى داشته باشد يا غير فورى، كامل يا ناقص، بنابراين اگر بداند هيچ اثر نمى‏كند واجب نيست. 3- در امر و نهى او مفسده و ضررى نباشد، پس اگر بداند يا خوف اين باشد كه امر يا نهى او، ضرر جانى يا عرضى و آبرويى يا مالى قابل توجّه نسبت به او يا بعضى از مؤمنين مى‏رساند واجب نيست، ولى اگر معروف و منكر از امورى باشد كه شارع مقدّس اسلام اهمّيّت زيادى به آن مى‏دهد (مانند حفظ اسلام و قرآن و استقلال ممالك اسلامى، يا حفظ احكام ضرورى اسلام)، بايد اعتنا به ضرر نكند و با بذل جان و مال در حفظ آنها بكوشد.

مفسده در لغت به چیزی گفته می شود که علت فساد و تباهی است و در اصطلاح فقه، در حوزه احکام فردی به هر چیزی گفته می شود که زمینه گناه را برای انسان فراهم می کند و در حوزه احکام اجتماعی چیزی است که موجب بروز ناهنجاری، درگیری و اختلاف، سستی عقاید مردم و ضررهای مختلف می گردد که در جای خود مورد استفاده قرار می گیرد.

منظور از حریم خصوصی اموری است که جزء اسرار و مسائل شخصی محسوب می شود.

همه شرایط شرعى باید در آن جمع شود.

اگر براى امر به معروف و نهى از منكر لازم شود كه متوسّل به ضرب و جرح يا اتلاف اموال و بالاتر از آن گردد در اين صورت هيچ كس بدون اجازه حاكم شرع حقّ اقدام ندارد، بلكه بايد اصل كار و مقدار و اندازه آن طبق ضوابط اسلامى با نظر حاكم شرع تعيين گردد.

مواردی که نیاز به اذن حاک شرع ندارد عبارت است :1-بخواهد شخص را نصیحت نماید و با زبان و دل او را تشویق به ترک گناه یا انجام واجب نماید.2-چنانچه بخواهد به خاطر امر به معروف و نهی از منکر با شخص قطع ارتباط نماید و با او مراوده نداشته باشد.3-جایی که شخص با زبان نرم نصیحت کرده و نذکر داده اما اثر نداشته و بخواهد با کلمات تند و خشن او را از گناه باز دارد یا او را به انجام واجب وادار نماید.4-در صورتی که برای امر معروف و نهی از منکر بخواهد وسایل گناه را از دسترس بودن شخص خارج نماید.5-جایی که بخواهد با زور امر به معروف و نهی از منکر نماید مثلا جلوی شخص را بگیرد تا او نتواند گناه انجام بدهد.

امر به معروف و نهى از منكر مراتبى دارد كه بعضى از اين مراتب، احتياج به اجازه حاكم ‏شرع ندارد و بعضى از موارد آن احتیاج به اذن حاکم شرع دارد.

دشوارى شرایط اقتصادى ربطى به وظیفه امر به معروف و نهى از منکر ندارد.

وظیفه شما امر به معروف و نهى از منکر است و هرگاه مؤثّر نیفتاد باید به مقامات مسئول خبر دهید تا آنها را به وظایفشان آشنا کنند.

امر به معروف و نهى از منکر یک حکم عام است و همه به مقدار توان خود موظف به آن هستند و وجود چنین نهادى سلب مسؤولیت از دیگران نمى کند و موارد تداخل را با برنامه ریزى باید حل کرد.