حکم شرکت در مراسم عزاداری
حضور در مجالس عزاى امام حسین (علیهالسلام) در محرّم چه حکمى دارد؟ مستحب است یا واجب؟
حضور در این مجالس مستحب است ولى اگر مردم به مقدار لازم حاضر نشوند حضور در این مجالس واجب کفایى است.
حضور در این مجالس مستحب است ولى اگر مردم به مقدار لازم حاضر نشوند حضور در این مجالس واجب کفایى است.
بدون شک این مراسم از مهمترین شعائر اسلامى است که هرسال باید باشکوهتر و باعظمتتر از سال گذشته برگزار شود. حتى در بعضى از شرایط براى حفظ آن از شر اجانب ممکن است جنبه وجوب کفایى به خود بگیرد و انجام آن رمز بقاى اسلام و مذهب اهلبیت (علیهمالسلام) است.
بهیقین مراسم باعظمت حسینى از افضل شعائر اسلامى است که از ائمّه اهلبیت (علیهمالسلام) به ما رسیده است و شاید هنوز زود است که ما عظمت عاشوراى حسینى را درک کنیم و به عمق آن برسیم.این مراسم در طول تاریخ، حافظ مذهب ما بوده است. پیروزى انقلاب اسلامى و جنگ تحمیلى و پیروزى حزبالله جنوب لبنان و موفقیت بزرگ شیعیان عراق در سایه آن صورت گرفت و اگر این عاشوراها و عزاداریها نبود امروز ایران، عراق و لبنان رنگ دیگرى داشت.جاذبه این مراسم بهقدری است که امسال بزرگترین رقم زائران حسینى در اربعین (ده میلیون نفر زائر) در تاریخ کربلا ثبت شد، آنهم در میان آنهمه خطرات.اینجانب هنگامیکه صحنه تکاندهنده حرکت زوّار را دیدم که با پایبرهنه و همراه کودکان خردسال و شیرخوار بهسوی آن مقصد عاشقان درحرکتاند، آرزو کردم که ایکاش من هم در میان آنها بودم.به همین دلیل دشمنان میکوشند آن را تضعیف یا کمرنگ کنند یا با خرافات بیامیزند و از عظمت آن بکاهند که در این راستا لازم میدانم همه عزیزان را به نکات زیر توجّه دهم:1. ما در زمانى زندگى میکنیم که بیش از هر زمان نیاز به وحدت و آرامش داریم. کشورهاى اروپایى دستبهدست هم دادهاند که به ساحت قدس پیامبر اسلام (صلیالله علیه وآله) اهانت کنند. اسرائیل پیوسته مسلمانان فلسطین را به خاک و خون میکشد و با کمک امریکا، براى نابودى حزبالله در لبنان نقشه طرح میکند.در عراق، همهروزه برادران و خواهران ما بهوسیله وهابیان متعصّب شهید میشوند و ابرقدرتها براى کشور ما، تنها حکومت اسلامى شیعه در جهان، شب و روز توطئه میکنند.کدام عقل اجازه میدهد که در چنین شرایطى به شایعات دامن بزنیم و اختلاف تازهای بیفکنیم و آب به آسیاب دشمن بریزیم و از مقابله با آن خطرات عظیم دور بمانیم.2. البتّه باید مراسم عزادارى به کورى چشم دشمنان، با شور و شکوه هرچهتمامتر و در اوج عظمت و هرسال بهتر از سابق برگزار شود و هر کارى که عظمت این مراسم را مخدوش کند محکوم گردد. محال است کسى شیعه باشد و خواهان عظمت این مراسم نباشد.اما نحوه عزاداریها، باید به همان صورت سنّتى و بر طبق دستورات ائمّه هدى (علیهمالسلام) باراهنمایی علماى محترم بلاد صورت گیرد و پرچمهای حسینى همهجا در اهتزاز باشد. دستههای سینهزنی و زنجیرزنى بانظم و شکوه، در هر کوى و برزن به راه افتد; ولى مراقب باشند افراد ناآگاه تعبیرات کفرآمیز و آمیخته با غلو بر زبان جارى نکنند و عزاداران آسیب جدی به بدن خود نرسانند و کارى که در نظر عموم مردم موجب وهن مذهب است انجام ندهند تا بهانه به دست دشمن نیفتد و بدخواهان مأیوس گردند.3. سزاوار است خطباى محترم در خطابههای خود و مدّاحان عزیز در اشعار حماسى و شورانگیز خویش در وحدت صفوف بکوشند و اهداف سیّد مظلومان و سالار شهیدان را که همان دادن آگاهى به مردم و نشر احکام قرآن، کسب عزت، شرف، آزادى، امربهمعروف و مبارزه با ظلم و فساد است روشن سازند؛ و چه خوب است این اهداف با شواهد تاریخى در کتب درسى مدارس و دانشگاهها ثبت گردد و جوانان عزیز، مصداق زنده «عارفاً بحقّه» گردند.4. اینجانب به سهم خود از تمام کسانى که در این دو ماه عزیز دستههای و مجالس حسینى را از طرق مختلف گرم نگاه داشتند و در این راه زحمتها کشیدند تشکّر میکنم و سربلندى ملّت عزیزمان را در سایه لطف خداوند و زیر لواى پرافتخار سالار شهیدان و تحت توجّهات و عنایات حضرت ولیعصر ارواحنا فداه از خداوند متعال خواهانم و از همه میخواهم کارى نشود که عظمت مراسم عزادارى بسیار باشکوه امسال، با دامن زدن به اختلافات، تلخ گردد و دشمنان ما شاد شوند.
باید از این کار جداً پرهیز کرد که اهداف مقدّس امام حسین (علیهالسلام) را به خطر میاندازد. بهعلاوه مردم، بسیارى از اصول و فروع و تعلیمات اسلام و ارزشهای والاى آن را در این مجالس از خطبا فرامیگیرند و گاه در غیر این مجالس براى آنها ممکن نیست.
معمولاً استفاده از روشهای سنّتى در مساجد و حسینیهها بهتر است جز در مواردى که خطیب باید ایستاده سخن بگوید، مانند نماز جمعه که در آنجا استفاده از تریبون مانعى ندارد.
بیشک تعطیل کردن عزادارى هنگام اذان و پرداختن به نماز اوّل وقت بسیار پسندیده است; که در خیلى از جاها شروعشده و انشاءالله گسترش یابد و فراگیر شود.
نماز ظهر عاشورا همان نماز ظهر است که بعدازآن، نماز عصر خوانده میشود و میتوان آن را به جماعت يا فرادا خواند. البته بهتر است در صفوف بههمپیوسته جماعت، حضور پيدا کنند و نماز را در اين روز، به جماعت بخوانند.
برپایی نماز جماعت ظهر عاشورا، کار بسیار خوبى است و یادآور نماز روز عاشوراى شهیدان کربلا در برابر تیرباران دشمن خصوصاً و اهمیت فوقالعاده نماز عموماً میباشد و تا حد امکان تدابیری اندیشیده شود که مقداری راه عبور و مرور برای کارهای ضروری باز باشد.
کليه صداها و آهنگهایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غير آن حلال است. حرمت گوش دادن به آهنگهای حرام، در ايام عزا بيشتر است و مناسب است از گوش دادن به موسیقیهای حلال که با اين ايام تناسب ندارد پرهيز شود.
موسيقي در مسجد و حسينيه بهطورکلی جايز نيست و در غير آن استفاده از طبل و سنج درصورتیکه آهنگ مناسب مجالس لهو و فساد نزنند و بهگونهای نباشد که باعث ايذاء ديگران گردد جايز است ولي استفاده از ساير آلات موسيقي ازجمله دف جايز نيست.
درصورتیکه آهنگ مناسب مجالس لهو و فساد نزنند و بهگونهای نباشد که باعث ايذاء ديگران گردد جايز است ولي داخل مساجد و حسینیهها جايز نيست.
هرگاه آهنگ مناسب مجالس لهو و فساد باشد جایز نيست اما اگر مناسب مجالس لهو و فساد نباشد در غیر مساجد و حسینیه و مجالس اهلبیت علیهمالسلام مانعی ندارد.