جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که واقعاً روزه گرفتن خوف ضرر داشته باشد (آن‌هم به تصدیق اطباء حاذق و متدین)، در این صورت می‌توانند روزه نگیرند.

سختي کار مجوز افطار روزه نمی‌گردد و چنانچه بتواند، بايد ساعت کاري خود را تغيير دهد و يا در ماه رمضان کارهاي سبک‌تري انجام دهد. در غير اين صورت، تنها مجوز افطار اين است که در برخي روزها (مثلاً هفته‌ای 3-4 روز) قبل از ظهر به مقدار مسافت شرعي از شهر خارج و در آنجا افطار کند و برگردد و تا ماه رمضان سال آينده قضاي آن را بجا آورد.

دختران با تمام شدن نه سال قمري (8 سال و 8 ماه و 25 روز شمسي) بالغ می‌شوند، ولي چنانچه قادر بر انجام برخي از تکاليف مثل روزه نباشند، انجام آن براي آن‌ها واجب نيست؛ و اگر تا ماه رمضان سال بعد قادر بر قضاي آن‌هم نباشند، قضا نيز ندارد، ولي براي هرروز بايد فقيري را سير کنند.

مصرف کفارات فقط فقرا و مستمندان هستند و احتیاط واجب آن است که کفاره غیر سادات به سادات داده نشود.

باید هنگام پرداخت کفّاره نیّت نمایند و درصورتی‌که همان زمان نیّت کفاره داشته است و کفاره هم بر او لازم شده می‌تواند نیّت نماید و الا باید اعاده نماید.

هرگاه يقين دارد كه به‌واسطه آروغ زدن چيزى از گلو بيرون می‌آید كه به آن قى كردن مىگويند نبايد عمداً آروغ بزند، ولى اگر يقين نداشته باشد اشكال ندارد و هرگاه براثر آروغ زدن بدون اختيار چيزى در گلو يا دهانش بيايد بايد آن را بيرون بريزد و اگر عمداً فروببرد روزه‌اش باطل است، ولى اگر بی‌اختیار فرورود اشكالى ندارد.

قى كردن (استفراغ) از روى عمد روزه را باطل می‌کند، هرچند براى نجات از مسمومیت و درمان بيمارى و مانند آن باشد، ولى قى كردن بدون اختيار يا از روى سهو روزه را باطل نمی‌کند.

هرگاه هیچ‌یک از اين سه كار ممكن نشود هرچند «مُد» كه می‌تواند به فقرا اطعام كند و اگر نتواند بايد 18 روز روزه بگيرد و اگر نتواند هرچند روز كه می‌تواند به‌جا آورد و اگر نتواند استغفار كند و همين اندازه كه در قلب بگويد: «استغفرالله» كافى است و واجب نيست بعداً كه قدرت پيدا كرد كفّاره را بدهد.

هر زمان ‌که توانست به‌صورت تدریجی یا یکجا بپردازد و چنانچه به این صورت نیز ممکن نیست به هر مقداری که توان دارد عمل کند و اگر نتواند استغفار كند.

اگر تصورش این بوده که به علت اضطرار می تواند غسل نکند قضای روزه کافی است و کفاره لازم نیست.

کسي که چندروزه از او قضا شده و شماره آن‌ها را نمی‌داند، مثلاً نمی‌داند دو تا بوده يا سه تا کافي است مقدار کمتر را انجام دهد و اضافه بر آن واجب ‏نيست، هرچند احتياط مستحب است، اما اگر قبلاً شماره آن‌ها را می‌دانسته، ولي به‌واسطه سهل‌انگاری فراموش کرده، احتياط واجب آن است که مقدار بيشتر را انجام دهد.

اگر در ماه رمضان نيّت را فراموش كند چنانچه تا قبل از اذان ظهر يادش بيايد و فوراً نيّت كند و كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد روزه‌اش صحيح است، امّا اگر بعدازظهر نيّت كند صحيح نيست.