جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

این مسئله دو صورت دارد: گاه براى طبیب خوف ضرر حاصل می‌شود، یعنى احتمال قابل‌توجهی نسبت به زیان داشتن روزه براى او حاصل می‌شود، در اینجا می‌تواند همان را به بیمار منتقل کند، چنانچه بیمار از قول طبیب خوف ضرر پیدا کرد روزه را ترک می‌کند. صورت دوّم آن است که احتمال ضعیف و کم‌رنگی باشد، در اینجا نمی‌توان ترک روزه را به بیمار توصیه کند.

برای بلاد شرقی مانند مثال مزبور حتماً رؤیت حاصل می‌شود و وجود موانع مشکلی در حلول ماه ایجاد نمی‌کند.

كسى كه براى كفّاره روزه، اطعام شصت فقير را انتخاب كرده بايد به‏ هرکدام يك مد طعام (تقریباً 750 گرم) بدهد و نمی‌تواند چند مد را به يك نفر بدهد، مگر اين‏كه دسترسى به شصت فقير پيدا نكند، ولى اگر اطمينان داشته باشد كه فقير طعام را به عيالات خود مى‏دهد و با آن‌ها می‌خورد، می‌تواند براى هر يك از عيالات او، هرچند صغير باشند، يك مد به آن فقير بدهد.

رؤیت هلال حکم شرعی نیست تا نیاز به تقلید داشته باشد بلکه تشخیص موضوع است که باید برای مکلف ثابت شود و از قول هرکسی برای او ثابت شد می‌تواند طبق آن عمل کند، مگر این‌که بداند مستند حاکم یا مرجع تقلید اشتباه بوده، در این صورت عید حتی با حکم حاکم نیز ثابت نمی‌شود.

اگر کسى روزه ماه رمضان را در وقت آن نگیرد، یا آن را باطل کند، باید بعد از ماه رمضان قضاى آن را بجا آورد، هرچند لازم نیست قضاى روزه را فوراً بجا آورد، ولى بنا بر احتیاط واجب باید تا رمضان سال بعد، انجام دهد و اگر تا ماه رمضان سال بعد به‌جا آورده نشود باید کفاره‌ی تأخیر نیز بدهد.

اوّل ماه از پنج طريق ثابت می‌شود:1- ديدن ماه با چشم، امّا ديدن با دوربين و وسايل ديگرى از اين قبيل كافى نيست.2- شهادت عدّه‏اى كه از گفته آن‌ها يقين پيدا شود (هرچند عادل نباشند، همچنين هر چيزى كه مايه يقين گردد).3- شهادت دو مرد عادل، ولى اگر اين دو شاهد صفت ماه را برخلاف يكديگر بگويند، يا نشانه‌هایی بدهند كه دليل بر اشتباه آن‌هاست به گفته آن‌ها اوّل ماه ثابت نمی‌شود.4- گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه شعبان كه اوّل ماه رمضان با آن ثابت می‌شود، يا گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه رمضان كه اوّل ماه شوال ثابت مى‏شود (البتّه اين در صورتى است كه اوّل ماه قبل مطابق همين طرق ثابت‌شده باشد).5- حكم حاكم شرع، به اين صورت كه براى مجتهد عادلى اوّل ماه ثابت شود و سپس حكم كند كه آن روز اوّل ماه است، در اين صورت پيروى از او بر همه لازم است، مگر كسى كه يقين به اشتباه او دارد.

پرداخت کفاره، بر عهده خودشان است؛ هر زمان توانستند می‌پردازند و اگر توانایی نداشتند استغفار نمایند و کفاره ساقط می‌شود.

هرگاه قضاى روزه ماه رمضان را چند سال به تأخير اندازد بايد قضا را به‌جا آورد و براى هرروز يك مد طعام به فقير دهد و باگذشت سال‌ها كفّاره متعدّد نمی‌شود.

الف: احتیاط واجب این است که دو کفاره بدهد.ب: بنا بر احتیاط واجب یک کفاره جمع بدهد.ج: بنا بر احتیاط واجب یک کفاره جمع بدهد.د: بنا بر احتیاط واجب یک کفاره جمع بدهد.و: یک کفاره عمد بدهد.

کفاره تأخير و عذر، به ازا هرروز يک مد طعام (معادل 750 گرم گندم و مانند آن) و يا اطعام يک فقير است به‌گونه‌ای که يک انسان را سير کند، همچنین پرداخت پول بجای کفاره کافی نیست مگر اینکه یقین داشته باشد که فقیر، آن را صرف نان می‌کند.

درصورتی‌که واقعاً روزه گرفتن خوف ضرر داشته باشد (آن‌هم به تصدیق اطباء حاذق و متدین)، در این صورت می‌توانند روزه نگیرند.

در فرض سؤال فقیر محسوب می‌شود و فقير كسى است كه نيازمند تأمين مخارج سال خود و خانواده‌اش است و چيزى هم ندارد كه به‌طور روزانه قادر به تأمين هزينه زندگى‌اش باشد.