جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در فرض سؤال به تنهائى بنا بر احتیاط واجب کفایت نمی‌کند.

هرگاه بيمارى انسان چند سال طول كشد و بعداً خوب شود اگر تا رمضان آينده به مقدار قضا وقت باقى است بايد فقط قضاى رمضان آخر را بگيرد و براى هرروز از سال‌های پيش يك مد طعام بدهد.

هر زمان ‌که توانست به‌صورت تدریجی یا یکجا بپردازد و چنانچه به این صورت نیز ممکن نیست به هر مقداری که توان دارد عمل کند و اگر نتواند استغفار كند.

كسى كه براى كفّاره روزه، اطعام شصت فقير را انتخاب كرده بايد به‏ هرکدام يك مد طعام (تقریباً 750 گرم) بدهد و نمی‌تواند چند مد را به يك نفر بدهد، مگر اين‏كه دسترسى به شصت فقير پيدا نكند، ولى اگر اطمينان داشته باشد كه فقير طعام را به عيالات خود مى‏دهد و با آن‌ها می‌خورد، می‌تواند براى هر يك از عيالات او، هرچند صغير باشند، يك مد به آن فقير بدهد.

نيّت وقت معيّنى ندارد، بلكه هر موقع تا قبل از اذان صبح نيّت كند كافى است و همین‌که براى خوردن سحرى برمی‌خیزد، اگر از او سؤال شود منظورت چيست؟ بگويد: «قصد روزه‌دارم» كافى است.

این مسئله دو صورت دارد: گاه براى طبیب خوف ضرر حاصل می‌شود، یعنى احتمال قابل‌توجهی نسبت به زیان داشتن روزه براى او حاصل می‌شود، در اینجا می‌تواند همان را به بیمار منتقل کند، چنانچه بیمار از قول طبیب خوف ضرر پیدا کرد روزه را ترک می‌کند. صورت دوّم آن است که احتمال ضعیف و کم‌رنگی باشد، در اینجا نمی‌توان ترک روزه را به بیمار توصیه کند.

اگر در ماه رمضان نيّت را فراموش كند چنانچه تا قبل از اذان ظهر يادش بيايد و فوراً نيّت كند و كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد روزه‌اش صحيح است، امّا اگر بعدازظهر نيّت كند صحيح نيست.

هرگاه به‌واسطه بيمارى، روزه ماه رمضان را نگيرد و بيمارى او تا ماه رمضان سال بعد طولانى شود، قضاى روزه‏هايى را كه نگرفته واجب نيست، فقط بايد براى هرروز يك مد (تقریباً 750 گرم) گندم يا جو و مانند آن به فقير بدهد، ولى اگر به‌واسطه عذر ديگرى (مثلاً به خاطر مسافرت) روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقى بماند احتياط واجب آن است كه روزه‌هايى را كه نگرفته بعد از ماه رمضان قضا كند و براى هرروز يك مد طعام به فقير دهد، همچنين اگر ترك روزه به خاطر بيمارى بوده، بعد بيمارى رفع شده و عذر ديگرى مانند مسافرت پیش‌آمده است.

درصورتی‌که عرفا به او دیوانه و مجنون بگویند و یا اینکه نتواند وقت نماز را تشخیص دهد، نماز از او ساقط می‌شود.

پرداخت پول بجای طعام کافی نیست مگر اینکه یقین داشته باشد که فقیر، آن را صرف نان می‌کند.

ورزش کردن مجوز افطار روزه نمی‌گردد و چنانچه بتواند، باید ساعت ورزش خود را تغییر دهد و به فاصله زمانی افطار تا سحر و یا زمان‌هایی که توان بیشتری برای ورزش کردن دارد موکول نماید. در غیر این صورت، تنها مجوز افطار این است که در برخی روزها (مثلاً هفته‌ای 3-4 روز) قبل از ظهر به مقدار مسافت شرعی از شهر خارج و در آنجا افطار کند و برگردد؛ و تا ماه رمضان سال آینده قضای آن را بجا آورد.

هرگاه هیچ‌یک از اين سه كار ممكن نشود هرچند «مُد» كه می‌تواند به فقرا اطعام كند و اگر نتواند بايد 18 روز روزه بگيرد و اگر نتواند هرچند روز كه می‌تواند به‌جا آورد و اگر نتواند استغفار كند و همين اندازه كه در قلب بگويد: «استغفرالله» كافى است و واجب نيست بعداً كه قدرت پيدا كرد كفّاره را بدهد.