جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

Məsələ 2456: Müzaribədə işçinin günahı olmadan zərər yaranarsa, bu zərər sərmayəyə aiddir. Onu işçinin hesabına yazmaq və iki tərəf arasında bölmək olmaz.

1. Meyitə təqliddə qalmaq: əməl edilmiş məsələlərdə meyitə təqliddə qalmaq olar. Meyit ə’ləm olmuşsa bu iş vacibdir.

2. Çəpik çalmaq: çəpik çalmağın eybi yoxdur. Amma məscidlərdə və hüseyniyyələrdə bu iş görülməməlidir.

3. Rəqs etmək: yalnız qadın öz əri üçün rəqs edə bilər. Qalan hallarda rəqs edilməsinə irad var.

4. Şahmat: əgər şahmat xalqın nəzərində qumar halından çıxmışsa və idman oyunu kimi tanınırsa, şahmat oynamağın eybi yoxdur.

5. Udub-uduzmadan kart (poker) oynamaq: əgər kart oyunu xalqın nəzərində qumar halından çıxmışsa və əyləncə sayılırsa, udub-uduzmadan bu oyunu oynamağın eybi yoxdur.

6. Saqqalı qırxmaq: ehtiyata əsasən bu işi görməmək lazımdır.

7. Musiqi: eyş-işrət, fəsad məclisinə münasib olan bütün səslər və musiqilər haramdır. Başqa musiqilər isə halal sayılır. Bu musiqiləri fərqləndirmək üçün ürf əhlinə müraciət olunur.

8. Ana əvəzi dayə: bu iş prinsipcə mümkündür. Amma adətən haram baxış və toxunmaqla müşayiət olunduğundan yalnız zəruri hallarda caiz sayılır.

9. Hamiləliyin qarşısının alınması: hamiləliyin qarşısını almaq üçün zərərsiz və şər’i bütün vasitələr kişidə və qadında sonsuzluq yaratmamaqla caizdir. Belə ki, bu vasitələr kişi və qadını birdəfəlik nəsilvermə qabiliyyətindən məhrum etməməlidir. Amma qeyri-şər’i baxış və toxunmaqla müşayiət olunduqda yalnız fərdi və ictimai zərurət səbəbindən mümkün sayılır.

10. Abort: ana üçün mütləq və mühüm bir zərər qorxusu olduqda ilk mərhələdə mümkün sayılır.

11. Cinsiyyətin dəyişdirilməsi: cinsiyyəti dəyişmək prinsipcə mümkündür. Amma bu işdə şər’i müqəddimələrdən istifadə edilməlidir. Yanı bu işdə haram baxış və toxunuş olmamalıdır. Yalnız xəstə həkimə müraciət etdiyi vaxt zəruri həddə caiz sayılır.