Çox səfər edən insan üçün qeyri-peşə səfəri
"Kəsirus-səfər" olan şəxsin, səfərlərinin birində hədəfi başqa bir şey olsa, məsələn, həmişə tədrislə bağlı səfərə gedən müəllim, bu dəfə xəstəyə baş çəkmək üçün və həmişə getdiyi yoldan qeyrisi ilə səfər etmişdirsə, (orucun) iftar və (namazın) qəsr baxımından vəzifəsi nədir?
Onun hökmü digər müsafirlər kimi iftar (oruc tutmamaq) və qəsrdir.
Xümsü verilməmiş libasda ehram
Ehram paltarını zəkatı və ya xümsü verilməmiş puldan almışlarsa, onunla bağlanan ehram səhihdirmi?
Onunla ehram bağlamaq haramdır.
Müştərək vəqf və mülkün hökmü
Əgər xalça və bu kimi şeylər müxtəlif şəxslərin müştərək pulları ilə alınarsa, onların bəzilərinin niyyəti vəqf, bəzilərinin niyyəti isə mülkiyyətə keçirməkdirsə, belə hallarda sözü gedən əşyalar vəqf sayılır, yoxsa xeyr?
Hər birinin öz hökmü var. Onları ayırmaq mümkün deyilsə, təbii olaraq onlarla vəqf kimi rəftar etmək lazımdır.
İmam səhmini ziyarətə xərcləmək
İmamın (əleyhis-səlam) səhminin ziyarətlərə xərclənməsinin hökmü nədir?
Onun şənindəndirsə və israf deyilsə, caizdir.
Seyyidüş-şühədanın (əleyhis-səlam) əzadarlığı üçün vəqf olunan torpaq sahəsində məscid inşası
Seyyidüş-şühəda İmam Hüseynin (əleyhis-səlam) əzadarlığına vəqf olunan yerdə məscid tikmək olarmı?
Əgər mümkündürsə mütəvəllidən, mütəvəlli olmayan halda isə şəri hakimdən həmin yeri məscidin inşası üçün icarəyə götürsünlər. Məhəllənin inanılmış və nüfuzlu adamlarından bir qrupu bu sənədi imzalasınlar ki, unudulmasın. Hər il icarə haqqını Seyyidüş-şühədanın (əleyhis-səlam) əzadarlıq məclislərinə sərf etsinlər. İcarə müddəti də müəyyən və məhdud olsun ki, bu müddət bitəndən sonra yenidən icarə etsinlər.
Satılmış mövquf (vəqf olunan) əmlakının sərf olunması
Vəqf olunan və ya mülkiyyətə keçirilən əşyaların satışı şəri cəhətdən caiz olan hallarda, onun pulu ilə məscidə lazım olan digər əşyaları ala bilərik, yoxsa bu pul həmin əşyanın və ya onun oxşarının alınmasına sərf olunmalıdır?
Oxşarının alınmasına ehtiyac varsa, ön plana keçirilməlidir.
Vəqf edilən əkin sahəsinin satılması
Vəqf olunmuş əkin sahəsini hansı hallarda satmaq caizdir?
Vəqf olunmuş şeyin eynini (özünü) satmaq caiz deyil. Əgər əkinçilik üçün yararsız olsa və tikinti üçün istifadəyə yararlı olsa, onu tikinti üçün icarə vermək olar. Ondan heç bir şəkildə istifadə etmək mümkün olmasa, onu satıb əhsənə (daha yaxşı məqsədə) çevirməkdən başqa çıxış yolu qalmasa, bu hal istisnadır.
Əhli-sünnətin nəzəri ilə bayram etmək
Əhli-sünnət çoxluq təşkil edən və şiələr azlıqda olan şəhərlərdə Qurban və Fitr bayramlarında, əksinə yəqinimiz olmadığı halda onlarla bayram edə bilərikmi? Əgər Nəcəf-Əşrəfdə ay görünərsə və iyirmi doqquz gün oruc tutsalar, digər tərəfdən İstanbulda ay görünmədiyinə görə Əhli-sünnət otuz gün oruc tutaraq Nəcəfdən bir gün sonra bayram etsələr, biz şiələrin vəzifəsi nədir?
Təqiyyə şəraiti və meyarları mövcuddursa, onlarla birgə bayram edə bilərsiniz. Nəcəfdə ay görünərsə, İstanbul üçün kifayətdir.
Vəqf və mülkiyyət ünvanları arasında fərq
Məscidə verilən əşya və avadanlıqların bəzən vəqf ünvanı ilə, bəzən də mülkiyyətə keçirmək ünvanı ilə verilməsi mümkündür. Bu iki ünvanın şəri hökmləri müxtəlifdirmi?
Bəli, müxtəlifdir. Mülkiyyətə keçirilən hallarda iş daha asandır və məscidin məsləhətinə əsasən onları dəyişmək mümkündür. Amma vəqf istifadəyə yararsız hala düşməyincə onu dəyişmək caiz deyil.
Məscidin kanalizasiyasının vəqf olunmuş qəbiristanlıqdan keçməsi
Məscidin rəhbər heyəti bu fikirdədir ki, məscidin ümumi tualetinin kanalizasiyasını boru kəməri vasitəsilə təxminən 35 il ölü dəfn olunmayan köhnə, tərk edilmiş qəbiristanlıqdan keçirsinlər. Zahirən oranın qəbiristan olmasını göstərən heç bir əsər-əlamət yoxdur. Bundan əlavə, nəcasətin də qəbiristan torpaqları ilə heç bir təması olmayacaqdır. Bu iş caizdirmi?
İşkalsız deyil. Yalnız bu halda olar ki, qəbiristanlığın əsər-əlaməti tamamilə aradan getmiş olsun və oranın yeri də vəqf olunmuş olmasın.
Mülkiyyətinin necəliyi məlum olmayan torpaqlar
Ata-babalarımızdan bizə mülk və torpaq sahələri irs çatmışdır, lakin onların necə əldə olunduğu bizə məlum deyil. Biz bu torpaqları digər əmlak kimi irs qanunu ilə bölüşdürə bilərikmi?
Bu torpaqları sizin ata-babalarınız abadlaşdırmışdırsa, ondan qabaq isə sahibsiz idisə, irs qanunu əsasında onların vərəsələrinə çatır. Habelə onlar bu torpaqları pulla (satın) almışlarsa və bu torpaqların keçmişinə dair heç bir sənəd mövcud deyilsə, şahid və sübut da yoxdursa, mülk kimin əlindədirsə, onunkudur. Yəni, sizin əcdadlarınızın mülkü olmuşdur və irs qanununa əməl etməlisiniz.
