Bəzi hacıların çadırları Minadan xaricdə qurması
Hacıların sayı çox olduğuna görə bəzi hacıların çadırlarını Minadan xaricdə qururlar. (Onların) vəzifələri nədir?
Zərurət halında eybi yoxdur, zəruri olmayan halda caiz deyil.
Həcc kəffarələrini vətəndə ödəmək
Hacılar ümrə və təməttö həccinin kəffarələrini öz şəhərlərinə qayıdandan sonra ödəyə bilərlərmi?
Maneəsi yoxdur, lakin onların hamısını gərək ehtiyacı olanlara versinlər.
Minada gecələməyin zaman müddəti
Hacılar on ikisinə keçən gecə, şəri gecə yarısından sonra Məkkəyə gəlib, on ikinci gün, günortadan sonra yalnız rəmyi-cəmərat üçün Minaya qayıdıb, öz əməllərini yerinə yetirə bilərlərmi?
Minada gecələmək üçün gecənin birinci yarısını, yaxud ikinci yarısını (orada) qalsalar, kifayətdir.
Tovuz quşunun əti
Həzrət Əli (əleyhis-səlam), barəsində uzun bir xütbə oxuduğu və xütbəsində onu quşa bənzətdiyi tovuzun ətini yeməyin hökmü nədir?
Tovuzun, istər ağ olsun, istərsə qara, əti haramdır. Onun qəribəliklərini şərh etmək ətinin halal olmasını sübuta yetirmir. Necə ki, həzrət yarasanın da qəribəliklərini bəyan etmişdir.
Tovuz quşunun əti
Həzrət Əli (əleyhis-səlam), barəsində uzun bir xütbə oxuduğu və xütbəsində onu quşa bənzətdiyi tovuzun ətini yeməyin hökmü nədir?
Tovuzun, istər ağ olsun, istərsə qara, əti haramdır. Onun qəribəliklərini şərh etmək ətinin halal olmasını sübuta yetirmir. Necə ki, həzrət yarasanın da qəribəliklərini bəyan etmişdir.
Həddi-buluğa çatmayanlardan mal almaq
Həzrət ustadın risaləsində satıcının həddi-buluğa çatması barəsində olan 1776-cı məsələni nəzərə almaqla – bildiyiniz kimi, yol kənarında, terminallarda və s. uşaqlar siqaret, keks və s. satırlar - onlardan nə isə almaq olarmı? Cavabın mənfi olduğu təqdirdə buyurun ki, bir şəxs bilməməzlik üzündən onlardan nə isə alarsa, vəzifəsi nədir?
İki halda eybi yoxdur: Birincisi, müamilədə qarşı tərəf əslində uşağın başçısı (qəyyumu), uşaq isə malı və ya pulu çatdırmaq üçün vasitə olsa; digəri usə, uşaq müamilədə qarşı tərəfdir, lakin yəqinimiz var ki, bu iş onun başçısının razılığı ilə baş verir, bu halda belə mallarda təsərrüf etmək şəri cəhətdən caizdir.
Vəliyyi-fəqihin səlahiyyətləri
Həzrət ustadın nəzərinə görə, fəqih alimin vilayət babındakı ixtiyar və səlahiyyəti necə və nə qədərdir? Məsələn, o, ümmətin məişət işlərinə (hüquqlarına) qarışa bilərmi? Fəqih İslam quruluşunda hakim olmalıdır, ya yox?
“Ənvarul-fiqahə” kitabının “Vilayəti-fəqih” bölümündə bu barədə ətraflı şəkildə söz açmışıq.
İnflyasiya zamanı diyə formaları
Həzrət ustadın diyənin altı növü barəsində olan rəyini soruşmaq istəyirik. Birincisi budur ki, onların dəyərləri arasında uyğunluğa riayət etmək lazımdırmı? İkincisi, bu növlərdən birini qiymətinin ən aşağı həddinə düşdüyü təqdirdə onu seçmək olarmı? Hal-hazırda məhkəmələrdə adətən (diyə kimi) gümüş təyin olunur və “ödəniş günü“nün qiyməti bazar məzənnəsi ilə müəyyən olunaraq ödənilir ki, bunun da diyənin digər növlərinin dəyəri ilə heç bir uyğunluğu yoxdur. Onun dəyərinin gələcəkdə aşağı düşməsi ehtimalı da mövcuddur. Sualımız budur ki, dəyərinin tamamilə aşağı düşdüyü təqdirdə gümüş növünün təyin olunması və on min dirhəm gümüş ödənilməsi səhihdirmi? Qiymətin aşağı düşməsi hansı dərəcəyə kimi qəbul oluna bilər?
1) Hal-hazırda gümüşün qiyməti həddindən artıq aşağı düşdüyünə görə ehtiyat vacib budur ki, gümüş təyin olunmasın. Qızıl təyin olunarsa, 750 adi misqala bərabər olan 1000 şəri misqal kifayətdir və qızılın mütləq 18 əyarlı qızılla hesablanması vacib deyil. Belə ki, dövriyyədə olan bundan aşağı əyarlarla da hesablaya bilərsiniz. 2) Gümüşün dəyəri çox aşağı düşsə, şübhəsiz ki, diyə ödəmək üçün kifayət (səhih) deyil.
Hərəmin ağaclarını kəsmək
Həzrət ustadın “Həcc əməlləri” kitabında “Hərəmin ağacını kəsmək” ehramın halında haram olan şeylər sırasında qeyd olunmamışdır. Bu məsələ ehramda haram olan şeylərdən deyilmi?
Bu məsələ ehramda haram olan şeylərə məxsus deyil; Hərəmin ağacını kəsmək hamıya haramdır.
İrsin üçdə birinin ehtiyacı olanlara xərclənməsi
Həzrət ustad! İcazə verirsinizmi ki, mərhum atamın qoyub getdiyi irsin üçdə birini qohumlardan birinə verək (onun borcu var və borcunu qaytarmayacağı təqdirdə problemlərlə üzləşəcək)?
Üçdə birini vəsiyyət etmiş və bu məqsədlə istifadədən fərqli bir məqsəd müəyyən etməmişdirsə, maneəsi yoxdur.
İrsin üçdə birinin ehtiyacı olanlara xərclənməsi
Həzrət ustad! İcazə verirsinizmi ki, mərhum atamın qoyub getdiyi irsin üçdə birini qohumlardan birinə verək (onun borcu var və borcunu qaytarmayacağı təqdirdə problemlərlə üzləşəcək)?
Üçdə birini vəsiyyət etmiş və bu məqsədlə istifadədən fərqli bir məqsəd müəyyən etməmişdirsə, maneəsi yoxdur.
