Peyk antenaların alğı-satqısı və quraşdırılması
Peyk antenaların alınması və mənzillərdə quraşdırılmasının hökmü nədir?
Əksər hallarda fəsada səbəb olan belə avadanlıqları mənzillərə gətirmək caiz deyil və bunların alğı-satqısı haramdır.
İrsin üçdə birinin ehtiyacı olanlara xərclənməsi
Həzrət ustad! İcazə verirsinizmi ki, mərhum atamın qoyub getdiyi irsin üçdə birini qohumlardan birinə verək (onun borcu var və borcunu qaytarmayacağı təqdirdə problemlərlə üzləşəcək)?
Üçdə birini vəsiyyət etmiş və bu məqsədlə istifadədən fərqli bir məqsəd müəyyən etməmişdirsə, maneəsi yoxdur.
Ayaqqabı salonunda yaddan çıxıb qalan ayaqqabılar
İmam Rizanın (ə) müqəddəs ziyarətgahında bəzən minlərlə itirilmiş ayaqqabılar taplır. Bu ayaqqabıların hökmlərini bəyan edin.
Mütəhhər hərəmin ayaqqabı saxlanılan salonunda sahibsiz qalmış ayaqqabılar barəsində elan etməklə, ümumi camaata məlumat vermək lazımdır. Sahiblərinin tapılmasına ümid kəsilərsə, onları ehtiyacı olanlara versinlər və ya satıb pulunu onlara versinlər.
Tovuz quşunun əti
Həzrət Əli (əleyhis-səlam), barəsində uzun bir xütbə oxuduğu və xütbəsində onu quşa bənzətdiyi tovuzun ətini yeməyin hökmü nədir?
Tovuzun, istər ağ olsun, istərsə qara, əti haramdır. Onun qəribəliklərini şərh etmək ətinin halal olmasını sübuta yetirmir. Necə ki, həzrət yarasanın da qəribəliklərini bəyan etmişdir.
Vəsiyyət etməmiş meyit
Vəfat etmiş şəxs vəsiyyət etməmişdirsə, əmlakın əslindən (özündən) bir haqqı varmı?
Meyitin (kəfən, dəfn və s.) lazımi təchizatından başqa bir haqqı yoxdur.
İrs səhminin bağışlanmasında şəkk
Kəşmirin məntəqələrindən birində müsəlmanların adəti belədir ki, oğlanlar həmişə ata ilə bir yerdə onun evində yaşayırlar. Ata dünyasını dəyişdikdən sonra onun əmlakının hamısı oğlanların ixtiyarında olur. Öz ərlərinin evində yaşayan qızlar isə, öz irs paylarını qardaşlarından istəmirlər. Onların çoxu bunu qardaşlarına bağışlayırlar. Bəziləri isə, nə qədər ki, sağdırlar öz razılıqları ilə qardaşlarının istifadəsinə verirlər. Bacılar və qardaşlar dünyadan gedəndən sonra bacıların övladları qardaşların övladlarından analarının payını tələb edib deyirlər ki, bizim analarımız öz paylarını sizin atalarınıza bağışlamamış, əksinə, bu hissəni “ibahə” ( mülkiyyətə keçirmədən sadəcə istifadə etmək haqqı) ünvanı ilə qoymuşdurlar. Qardaşların övladları da bibilərinin öz paylarını onların atalarına bağışladıqlarını, yoxsa yalnız ibahə şəklində onların istifadələrinə verdiklərini bilmirlər. Qardaşların övladlarının vəzifəsi nədir?
Əgər bu əmlakların qardaşlara bağışlandığı sübuta yetməsə bacıların payı onların varislərinə verilməlidir.
İrs səhmindən artığını götürmək
Varislərdən bəzisinin irsdən, öz irs paylarından artıq istifadə etmək hüquqları varmı?
Varislərdən heç birinin mərhumun əmlakından öz irs paylarından artıq götürmək haqları yoxdur. Bu iş yalnız digər varislərin razılığı ilə mümkündür.
Oğlanlar və qızlar arasında irsin bərabər bölgüsünə vəsiyyət
İki il öncə anam ömrünü sizə bağışladı. Onun dörd oğlan və üç qız övladı qalmışdır. Mərhumdan qalan irs on milyon tümən dəyərində olan bir mülkdür. Biz hamının irs payını vermək üçün onun satmaq qərarına gəlmişdik. Bacılarım isə anamdan qalan bir əlyazmanı göstərirlər. Bu əlyazmanın məzmunu belədir ki, irsin bölünməsində qız və oğlan övladlar arasında heç bir fərq qoyulmasın və hamı eyni hüquqa malik olsun. İndi hamımızın bu əlyazmanın doğruluğunu, yəni onun anamız tərəfindən yazıldığını qəbul etdiyimizi, lakin qardaşlardan bəzisinin ən azından ürəklərində buna razı olmadıqlarını nəzərə alsaq, şəri vəzifənin necə olduğunu buyurun.
Ananın öz əmlakının üçdə birindən istifadə etmək haqqı olduğunu nəzərə alsaq, qızların irs payı barəsində dediklərinin heç bir eybi yoxdur. Çünki, sözü gedən fərq üçdə birdən az olacaqdır. Buna görə də ana necə vəsiyyət etmişdirsə, elə də əməl etməlisiniz.
Dövlət əmlakının məchulul-malik olmaması
Dövlət əmlakı sizin nəzərinizdə məchulul-malik (sahibi məlum olmayan) hökmündədirmi?
Məchulul-malik hökmündə deyil. Əmlak dövlətindir, ayrı-ayrı şəxslərin deyil.
Stil bıçaqla heyvanın başını kəsmək
Heyvanın başını kəsərkən lazım olan şərtlərdən biri də heyvanın başının dəmir alətlə kəsilməsidir. İndiki zamanda evlərdə adətən stildən olan bıçaqlardan istifadə olunduğunu, dəmirdən olan bıçaqların dəbdən düşdüyünü və camaatın da bu stil bıçaqlarla heyvanların başını kəsdiklərini nəzərə alsaq, onun hökmünü bəyan edin.
Eybi yoxdur.