Belə verilişlərdən istifadə etmək caiz deyil. Zahirdə yaxşı və zərərsiz olan bu verilişlər əxlaqsız verilişlərə sövq edən bir vasitədir. Buna görə də müsəlmanlar İslam düşmənlərinin müsəlmanlar arasında fəsad yaymaq üçün mövcud hiylələrindən qafil olmamalıdırlar.
(Bu məsələdə) uşaqlarla böyüklər arasında heç bir fərq yoxdur və bunun təhlükəsi hər iksi üçün danılmazdır.
Əksər hallarda fəsada səbəb olan belə avadanlıqları mənzillərə gətirmək caiz deyil və bunların alğı-satqısı haramdır.
Sahiblərini tanıyırsa onları sahiblərinə qaytarmalıdır. Tanımırsa məchulul-malik hökmündədir və onun özünün buna kiçik ehtiyacı varsa, şəriət hakimi onun tövbə etdiyini nəzərə alaraq bu əmlakı “rəddi-məzalim” ünvanı ilə ona verə bilər .
Əgər məsumlardan nəql olunmuş məşru (şəriət qanunlarına uyğun) dualar olsa, maneəsi yoxdur. Lakin peşəkar xurafatçı dua yazmaq caiz deyil.
Başqalarına əziyyət vermək caiz deyil və başqalarına zərər dəyməsinə səbəb olan hallarda da siqaret çəkmək caiz deyil. Siqaret çəkməyi qadağan edən dövlət idarələrində və ya xüsusi idarələrdə, hətta heç kəsin əzab-əziyyətinə və narahatçılığına səbəb olmasa belə, bu iş haramdır.
Zahir budur ki, belə meşələrdə mülk hökmü qüvvədədir və irs, vəqf, icarə və ... səhihdir. Lakin İslam hökuməti təşkil olunandan və hökumətin icazəsi olmadan meşələrin mülkiyyətə keçirilməsinə hökumət tərəfindən qadağa qoyulduğuna görə bu yöndə tədbir görmək olmaz.
Ənfal hədislərinin zahiri mənası, hətta onların əksəriyyətinin aşkar buyruqları göstərir ki, yer üzündə olan bütün mənfəətlərə şamil olur. Lakin aydındır ki, İslam hakimi və vəliyyi-fəqih müsəlmanların məsləhətlərinə müvafiq olaraq beynəlxalq qanunları nəzərə ala bilər.
Vəli olmayan yerdə qaib şəxsin malına vilayət şəri hakimin və ya şəri hakimin təyin etdiyi şəxsin öhdəsindədir. Hətta vəli olan yerdə də ehtiyat vacib, şəri hakimdən icazə almaqdır.
“Ənvarul-fiqahə” kitabının “Vilayəti-fəqih” bölümündə bu barədə ətraflı şəkildə söz açmışıq.
Məchulul-malik hökmündə deyil. Əmlak dövlətindir, ayrı-ayrı şəxslərin deyil.
Sahiblərini tanıyırsa onları sahiblərinə qaytarmalıdır. Tanımırsa məchulul-malik hökmündədir və onun özünün buna kiçik ehtiyacı varsa, şəriət hakimi onun tövbə etdiyini nəzərə alaraq bu əmlakı “rəddi-məzalim” ünvanı ilə ona verə bilər .
